Zakelijk koper heeft geen recht op ‘wettelijke garantie’

Het consumentenkooprecht is erop gericht de consument extra bescherming te bieden. Maar de wettelijke bepalingen in het kader van de consumentenkoop gelden niet voor zakelijke aankopen. Dat betekent dat de zakelijke koper geen beroep kan doen op het zogeheten wettelijk bewijsvermoeden, in de volksmond ‘wettelijke garantie’ genoemd. Sterker: in geval van non-conformiteit is de zakelijk koper degene die zal moeten bewijzen dat het gebrek al bestond ten tijde van aankoop. En dat bewijs is niet eenvoudig te leveren.

Non-conformiteit, in de volksmond ‘wettelijke garantie’ genoemd, is een juridische term die zoveel betekent als: een aankoop (een zaak of product) heeft niet de eigenschappen die mochten worden verwacht op grond van een koopovereenkomst. De eisen die aan een aankoop mogen worden gesteld zijn afhankelijk van de aard van de zaak of het product en de mededelingen van de verkoper.

In een procedure uit de automotive-praktijk van Peter Roosendaal gaf de rechtbank Rotterdam in haar uitspraak van 15 december 2023 antwoord op de vraag wanneer iemand als zakelijk koper moet worden gezien en wat daarvoor bepalend is.

De kwestie

In het praktijkvoorbeeld heeft een koper op naam van zijn B.V. een gebruikte Maserati gekocht en geleverd gekregen van een autohandelaar voor een bedrag van € 72.500. Voor de aankoop is een financial lease aangegaan op naam van de B.V. Daarnaast zijn twee auto’s ingeruild, die beide op naam stonden van de B.V. Bij de koop is een garantie verleend voor de duur van zes maanden vanaf de dag van aflevering. Die termijn van zes maanden verliep op 25 oktober 2022. Vervolgens meldt de koper zich op 2 november – dus ná het verstrijken van de garantietermijn – bij de autohandelaar: de motor zou zijn vastgelopen. De autohandelaar laat weten dat hij koper niet kan helpen, aangezien de garantietermijn verstreken is. De koper beroept zich echter op de ‘wettelijke garantie’ van een jaar.

De standpunten

In de procedure is namens de autohandelaar gesteld dat de koper geen consument was, maar een zakelijk koper en dat er daarom sprake is van een zakelijke aankoop, waarop de bepalingen in het kader van consumentenrecht niet van toepassing zijn. Er kan dus ook geen beroep worden gedaan op de wettelijke garantie en de koper zal moeten bewijzen dat het gebrek niet door gebruik is veroorzaakt, maar al aanwezig was ten tijde van aankoop. De koper daarentegen stelt dat hij de Maserati weliswaar op naam van zijn B.V. heeft aangeschaft, maar dat de auto, gezien de aard van zijn bedrijf, helemaal niet geschikt is voor zakelijk gebruik en dat hij de auto dus uitsluitend als particulier, privé gebruikt. Daarom zou volgens hem het consumentenrecht wél van toepassing zijn. Hij eist ontbinding van de koop op grond van non-conformiteit, terugbetaling van de koopsom en terug-levering van de auto.

Wel of geen consumentenkoop?

De rechtbank stelde vast dat voor het antwoord op de vraag of er sprake is van consumentenkoop in beginsel bepalend is wat de partijen over en weer uit elkaars verklaringen en gedragingen hebben mogen afleiden op moment waarop zij de koop sloten. Daarbij is ook van belang de manier waarop een partij naar buiten is getreden. In haar beoordeling stelde de rechtbank allereerst vast dat de aankoopfactuur op naam van de B.V. was gesteld en dat de koper daar niet tegen heeft geprotesteerd. Ook stond vast dat de financial lease is aangegaan door de B.V. Bovendien stond vast dat ten tijde van de aankoop twee auto’s zijn ingeruild die beide op naam van de B.V. stonden. De conclusie van de rechtbank was dat de volledige financiering van de auto plaatsvond vanuit die B.V.

Niets gezegd over privégebruik

Bovendien stelde de rechtbank vast dat er niets was op basis waarvan de autohandelaar er vanuit had moeten gaan dat hij een koopovereenkomst met een consument sloot. En dat veranderde volgens de rechtbank niet door de stelling van de koper dat de auto niet geschikt zou zijn voor zakelijk gebruik binnen de onderneming, gezien de door die onderneming gevoerde producten. De auto kon immers ook worden gebruikt voor andere werkzaamheden binnen de onderneming, zoals bezoek van klanten, groothandel of fabrikant.

Het oordeel van de rechter

Op basis van deze constateringen vond de rechtbank dat het om een zakelijke koop ging en dat het consumentenkooprecht in deze kwestie dus niet van toepassing was. Dat betekent dat de zakelijke koper moest bewijzen dat het gebrek aan de Maserati niet was ontstaan door het gebruik ervan, maar al aanwezig was ten tijde van de koop. De rechtbank was van mening dat de koper daarin niet is geslaagd en heeft de ontbindingsvordering tot terugbetaling van de koopsom en terug-levering van de auto afgewezen.

Specialisatie automotive

TEN Advocaten heeft veel kennis en ervaring in de automotive-branche. We helpen u graag bij geschillen en zorgen er samen met u voor dat risico’s geminimaliseerd worden. Bent u benieuwd wat we voor u kunnen betekenen? Neemt u dan gerust contact op. Onze automotive-specialist Peter Roosendaal is u graag van dienst!