Teruggedraaide kilometerstand – kan de koper zich beroepen op non-conformiteit?

Voor kopers (consumenten) van een tweedehands auto is de stand van de kilometerteller een goede indicatie van de staat en de waarde van de auto. Maar helaas komt het nogal eens voor dat de kilometerstand teruggedraaid blijkt te zijn. Kan een koper die een onjuiste, doorgaans teruggedraaide, kilometerstand ontdekt, zich beroepen op non-conformiteit?

Wat is non-conformiteit?

Non-conformiteit, ook wel wettelijke garantie genoemd, is een juridische term die zo veel betekent als: een aankoop (zaak of product) heeft niet de eigenschappen die mochten worden verwacht op grond van een koopovereenkomst. De eisen die aan een aankoop mogen worden gesteld zijn afhankelijk van de aard van de zaak of het product en de mededelingen van de verkoper.

In de rechtspraak wordt eenduidig geoordeeld over non-conformiteit in het geval van een gemanipuleerde kilometerstand. Maar de vraag van wie je de auto hebt gekocht, van een autobedrijf of van een andere particulier, speelt daarbij wel een rol. Is de auto gekocht van een bedrijf, en is de koper een consument, dan bieden de wet en de rechtspraak de koper veel bescherming. Is de auto gekocht van een particulier, dan is de rechtspositie van de koper moeilijker en minder sterk. Al in een arrest uit 1993 is daarover een beslissing genomen die tot op de dag van vandaag geldt. Tegenwoordig wordt de consument daarin ook gesteund door het Consumentenrecht.

Gekocht van een bedrijf

In de zaak uit 1993 kocht een consument bij een garagebedrijf een gebruikte Volkswagen Golf, bouwjaar 1985, destijds voor ongeveer fl. 18.000,-. Bij de aflevering stond de kilometerteller van de gekochte auto op 45.228 km. Niet veel later trof de koper in de auto een onderhoudsboekje aan. Daaruit bleek dat een ander garagebedrijf al in december 1986 een onderhoudsbeurt had uitgevoerd bij een kilometerstand van 61.963 km. Daarna ontdekte de koper ook nog dat de auto bij een kilometerstand van 93.000 km was ingeruild bij een garagebedrijf en dat de auto weer was doorverkocht. Zowel de rechtbank als het gerechtshof oordeelden dat het aantal met de auto gereden kilometers essentieel is voor de koper en ook dat de verkoper in feite stilzwijgend garandeert dat de kilometerstand overeenkomt met het aantal kilometers op de teller ten tijde van de verkoop. Volgens de rechters is deze “garantie” een essentiële of wezenlijke eigenschap waarvoor de verkoper altijd moet instaan. Dat betekent in principe dat een onjuiste of teruggedraaide kilometerstand geheel voor risico van het autobedrijf komt en dus dat een beroep op non-conformiteit slaagt. Van belang in deze situatie is dat het verkopend autobedrijf het gebrek (de onjuiste kilometerstand) niet meer kan wegnemen. Het is immers onmogelijk om de auto te leveren met de overeengekomen (maar dan niet-terugdraaide) kilometerstand. De enige mogelijkheid die de wet dan nog open laat, is het ontbinden van de overeenkomst op grond van non-conformiteit. Alleen als het verkopend autobedrijf uitdrukkelijk en duidelijk een voorbehoud heeft gemaakt ten aanzien van de juistheid van de kilometerstand of als het verschil tussen het opgegeven en het werkelijk aantal gereden kilometers minimaal is, kan de non-conformiteit anders worden beoordeeld.

Gekocht van een particulier

De rechtspositie van de koper ligt ingewikkelder als de auto is gekocht van een particulier. Van een particulier verkoper mag niet worden aangenomen dat hij de kilometerstand garandeert. De particulier beschikt immers evenmin als de koper over technische kennis van de auto of haar elektronica, en beschikt evenmin over de middelen om te kunnen onderzoeken of de technische staat dan wel de elektronica (lees: de kilometerteller) juist of gemanipuleerd is. In zo’n situatie heeft de koper een onderzoekplicht. Dat wil zeggen, als koper moet je onderzoek doen naar bepaalde eigenschappen, waaronder bijvoorbeeld ook de kilometerstand, als je daarover twijfelt of reden hebt om daarover te twijfelen. Dat onderzoek doe je door vragen te stellen en zo nodig een aankoopkeuring of technische keuring te laten doen. Doe je dat niet en later blijkt toch sprake zijn van een teruggedraaide kilometerstand, dan zal naar alle waarschijnlijkheid de rechter oordelen dat je als koper niet hebt voldaan aan je onderzoekplicht. In dat geval zal worden geoordeeld dat geen sprake is van non-conformiteit. Ook een eventueel beroep op dwaling zal dan sneuvelen, omdat je een particuliere verkoper nu eenmaal geen onjuiste of verkeerde mededelingen ten tijde van de koop kunt verwijten.

Wilt u meer weten over non-conformiteit?

Klik hier voor meer informatie over non-conformiteit en vind antwoorden op andere juridische vraagstukken m.b.t. non-conformiteit in de autobranche. Staat uw vraag er niet bij? Stel dan uw vraag direct aan Peter Roosendaal, automotiverecht specialist.

Specialisatie automotive

TEN Advocaten heeft veel kennis en ervaring in de automotive-branche. We helpen u graag bij geschillen en zorgen er samen met u voor dat risico’s geminimaliseerd worden. Bent u benieuwd wat we voor u kunnen betekenen? Neemt u dan gerust contact op. Onze automotive-specialist Peter Roosendaal is u graag van dienst!