Kan ik eenzijdig een scheiding aanvragen?

Vaak worden in het kader van een echtscheiding dezelfde of vergelijkbare vragen gesteld. In deze reeks artikelen “De meest gestelde vragen in het kader van een echtscheiding” beantwoorden de familierechtadvocaten van TEN een aantal van deze vragen.

Vraag:

Ik wil scheiden, maar mijn partner niet. Kan ik eenzijdig een scheiding aanvragen?

Antwoord: 

Wat is een eenzijdige scheiding? – Het eenzijdig aanvragen van een echtscheiding betekent dat één van de partners het verzoek tot echtscheiding indient zonder de instemming en medewerking van de ander. Het verzoek tot echtscheiding kunt u niet zelf indienen; dat moet een advocaat voor u doen.

Hoe lang duurt een eenzijdige scheiding? – Een eenzijdige scheiding duurt meestal veel langer dan een gezamenlijke scheiding. Dat komt onder meer door de termijnen die worden gehanteerd om te reageren en/of in beroep te gaan, en doordat het vaak iets langer duurt voordat de scheiding in de registers van de burgerlijke stand is ingeschreven.

Wat kost een eenzijdige scheiding? – Wat een eenzijdige scheiding kost is niet exact te zeggen. Maar doorgaans liggen de kosten hoger dan bij een gezamenlijke scheiding. Dat komt onder meer doordat beide partijen advocaatkosten moeten maken. En die kosten lopen op naarmate er meer zaken zijn waarover partijen het niet eens kunnen worden. De advocaat zal dan immers meer tijd aan de scheiding moeten besteden.

Eenzijdige scheiding aanvragen
Een echtscheiding aanvragen kan op twee manieren: gezamenlijk of eenzijdig. Als beide partijen het erover eens zijn dat scheiden de beste oplossing is, vraagt u gezamenlijk een scheiding aan. Maar als ú wilt scheiden, maar uw partner niet, dan kunt u een eenzijdige scheiding aanvragen. Dit proces kan complex zijn en duurt vaak langer dan een gezamenlijke scheiding. Een echtscheiding aanvragen zonder partner kent verschillende juridische stappen:

• Stap 1: advocaat inschakelen – Het is verplicht om een advocaat in te schakelen die het verzoekschrift voor echtscheiding indient bij de rechtbank. Zonder advocaat is een echtscheiding niet mogelijk. De advocaat begeleidt u door de juridische stappen, zorgt ervoor dat alle vereiste documenten correct worden ingediend en vertegenwoordigt u tijdens de zitting.
• Stap 2: verzoekschrift opstellen en indienen – De advocaat stelt een verzoekschrift op waarin om de echtscheiding wordt verzocht. Naast het verzoek tot echtscheiding kan er een zogeheten verzoek tot nevenvoorzieningen worden gedaan. Daarin gaat het bijvoorbeeld over zaken als alimentatie, verdeling van de bezittingen, ouderschapsplan en wie er in het huis blijft wonen. Het verzoekschrift wordt ingediend bij de rechtbank. De verzoekende partij schakelt een deurwaarder in die het verzoek aan de andere echtgenoot (de verweerder) betekend.
• Stap 3: reactie van de verweerder – De verweerder heeft de mogelijkheid om binnen zes weken na ontvangst van het verzoekschrift, via een advocaat, verweer in te dienen. Als er verweer wordt ingediend, moet de rechtbank de zaak inhoudelijk behandelen. De rechtbank zal dan een zitting plannen waar beide partijen hun standpunten kunnen toelichten.
• Stap 4: zitting – Tijdens de zitting beoordeelt de rechter de situatie. Daarin wordt onder meer meegenomen:
  • Financiële regelingen – De rechtbank beoordeelt alimentatieverplichtingen, zowel partner- als kinderalimentatie.
  • Ouderschapsplan – Als er minderjarige kinderen betrokken zijn, is een ouderschapsplan verplicht. Dit plan bevat afspraken over de zorg- en opvoedingstaken, omgangsregeling en financiële bijdragen voor de kinderen.
  • Verdeling van bezittingen – De verdeling van gemeenschappelijk eigendom en eventuele schulden wordt ook door de rechtbank vastgesteld (tenzij beide partijen hier al onderling afspraken over hebben gemaakt).
• Vervolgens neemt de rechter een beslissing. Als de verweerder geen verweer indient, kan de rechter op basis van het eenzijdige verzoek direct uitspraak doen.
• Stap 5: uitspraak en inschrijving – Na de uitspraak kan de verweerder, binnen drie maanden, in hoger beroep gaan. Als de uitspraak definitief is, moet deze worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Pas na de inschrijving is de echtscheiding officieel.

Gevolgen en nadelen eenzijdige scheiding
Een eenzijdige scheiding aanvragen stelt u in staat om een echtscheiding door te zetten zonder de instemming van uw partner. Maar bij dit proces komt meestal heel wat kijken. Niet alleen duurt het vaak langer en is het kostbaarder dan een gezamenlijke scheiding, maar ook is de emotionele belasting voor betrokkenen vaak groter. Het is raadzaam de volgende zaken in overweging te nemen:

• Kosten – Het is moeilijk te zeggen hoeveel een eenzijdige scheiding precies kost. Maar bij een eenzijdige scheiding liggen de kosten vaak hoger dan bij een scheiding waarbij goed overleg mogelijk is. Zowel u als uw ex-partner moeten advocaatkosten maken. Als er veel zaken zijn waar u niet samen uitkomt, zullen de kosten oplopen. De advocaat zal dan immers meer tijd moeten besteden aan de echtscheiding.
• Tijdsduur – Een eenzijdige scheiding duurt in de regel veel langer dan een gezamenlijke scheiding. Na ontvangst van het verzoekschrift heeft de andere partij zes weken de tijd om een verweerschrift in te dienen. Op die termijn kan vervolgens uitstel worden aangevraagd. Dan volgt een zitting bij de rechter en vervolgens de uitspraak. Na de uitspraak van de rechter geldt bovendien nog een termijn van drie maanden om in hoger beroep gaan. En dan duurt het soms nog enige tijd voordat de scheiding staat ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
• Ongunstige regelingen – Als er geen overeenstemming is, kan de rechtbank beslissingen nemen die voor een of beide partijen ongunstig uitvallen, vooral als de communicatie en medewerking tussen u en uw ex-partner slecht is.
• Emotionele belasting – Een eenzijdige echtscheiding kan emotioneel zwaar zijn voor beide partijen. Dit kan leiden tot langdurige conflicten en een moeizame verwerking van de scheiding. De spanningen en conflicten die gepaard gaan met een eenzijdige echtscheiding kunnen ook negatieve gevolgen hebben voor de kinderen, die juist gebaat zijn bij stabiele en harmonieuze regelingen.

Wilt u meer weten over het aanvragen van een scheiding zonder partner? Of heeft u besloten een eenzijdige scheiding aan te vragen? Neem dan contact op met de familierechtspecialisten van TEN Advocaten. Wij helpen u graag verder.